Blue Monday

16 januari 2023

Blue Monday, de derde maandag van januari is de "meest deprimerende dag van het jaar". Waarom is dat toch.

Een belangrijke factor is het weer. Grote kans op regen en heftige stormwind. Het is ook het dieptepunt na een high van de feestdagen. De vakantieroes is voorbij en het duurt nog ontzettend lang voordat de voorjaarsvakantie begint. En dan is er natuurlijk nog het letten op de centen. In aanloop en tijdens feestdagen gaat de rem er over het algemeen (iets) af, maar nu moeten we op de blaren zitten tot de volgende salarisbetaling. Wetenschappelijk gezien is het nooit bewezen, maar gevoelsmatig is het wel degelijk zo. Het is een zelfvervullende profetie die ons brein ons voor houdt, het "Rosenthal-effect", een cognitieve bias die beschrijft hoe verwachtingen de waarneming kan beïnvloeden.

En dan hebben we nog onze stemmingen, de bui we in zitten. Op Blue Monday wordt dit extra negatief versterkt. We zijn ons meer bewust van de negatieve gebeurtenissen/ gedachten dan de positieve. Een buzz-killer voor ons humeur.

Wat doe je er tegen? Hoe geeft je Blue Monday een positieve draai?

Een paar tips:

Hoe kan vandaag anders zijn? Bedenk alternatieve scenario’s ( Counterfactual thinking). Bedenk je hoe je je zou voelen als de verwachting van Blue Monday daadwerkelijk zou gebeuren. Focus op de feiten, het is een gewone dag met ups en downs.
Bekijk het eens vanuit een positief perspectief ( Positive reframing). Blue Monday is geen trieste dag, maar een perfecte dag om te starten met verandering, groei. Een positieve draai aan het leven te geven.
Een ander trucje en één van mijn favoriete cognitieve biases is om je vandaag te concentreren op datgene wat je leuk vindt ( Mental Substitution). Plan iets leuks of ga lekker naar buiten. In mijn geval is dat de nieuwe businessgame verder ontwikkelen. Hier krijg ik zo’n energie van.
En tenslotte concentreer je op jouw positieve eigenschappen ( Self-affirmation). Hierdoor kom je in een positievere emotionele staat en kan je de wereld aan.

Natuurlijk zijn dit geen magische oplossingen om negatieve emoties en gevoelens tegen te gaan. Als je ze bewust in zet is het een manier om je negatieve perspectief een positieve draai te geven, zodat je Blue Monday met een positieve houding bekijkt en aangaat.

Andere cognitieve biases/hersenspinsels die je rot laten voelen op Blue Monday zijn:

Present bias: dit is de neiging om meer gewicht te geven aan de huidige situatie of emoties, ten koste van de toekomstige implicaties. Als je je op Blue Monday bijzonder triest voelt, voelt het als een eeuwigheid, terwijl het in werkelijkheid van korte duur zal zijn.
Social proof: Dit is de neiging om ons gedrag aan te passen aan dat van de mensen om ons heen. Als je omgeving zegt dat het een rotdag is, typische Blue Monday, dan ga je daar makkelijk in mee en voel je je binnen no time ook triester.

Probeer je verwachtingen te veranderen. Beseffen dat Blue Monday niet per se een "meest deprimerende dag" is, kan helpen voorkomen dat je jezelf in een neerwaartse spiraal van triestheid stort. Maak bijvoorbeeld een lijst van dingen waar je dankbaar voor bent. Dit kan helpen om je te concentreren op de positieve dingen in je leven, in plaats van alleen maar op de negatieve. Doe iets actiefs. Ga naar buiten voor een wandeling, doe een workout of ga naar de sportschool, of ga iets doen waar je van houdt. Praten met een vriend of professionele hulp zoeken als je het gevoel hebt dat je in een depressie zit.

In samenvatting,
Blue Monday is niet meer deprimerend dan elk andere dag van het jaar, maar het idee dat het zo is kan leiden tot hersenspinsels die onze stemming beïnvloeden. Door onze verwachtingen aan te passen, ons te concentreren op dankbaarheid, actie te ondernemen en professionele hulp te zoeken, kunnen we onze emoties beter in balans houden.