Vrijdag de 13e

Vrijdag de 13e is een dag van pech en ongeluk. Voor velen een ongeluksdag die je wilt vermijden. Een dag dat alles fout gaat. Maar is dat ook zo? Of zit het alleen maar tussen de oren?

Het zit wel degelijk tussen de oren en kan toegeschreven worden aan de cognitieve bias van de illusie van controle. Het geloof dat we controle hebben over onvoorziene gebeurtenissen en dat we de uitkomst ervan kunnen beïnvloeden. We geloven vaak dat door activiteiten of beslissingen op vrijdag de 13^e uit de weg te gaan, je beschermt bent tegen ongeluk.

Een andere cognitieve bias die van invloed is op vrijdag de 13e, is de herinneringsbias. We zijn geneigd om meer aandacht te schenken aan negatieve gebeurtenissen. Van nature onthouden we deze ook beter dan positieve gebeurtenissen. Zeg maar een oerinstinct om te overleven. Is het je wel eens opgevallen dat het veel meer moeite kost om positief ergens over te zijn dan negatief… Dat komt dus hier vandaan. Mensen kunnen zich dus meer herinneren van negatieve gebeurtenissen. Combineer dit met een terugkerende gebeurtenis als vrijdag de 13^e en  de overtuiging is geboren dat het een ongeluksdag is.

Tot slot kan ook de bias van de sociale verantwoordin g een rol spelen bij de overtuiging dat vrijdag de 13e een ongeluksdag is. We zijn geneigd om ons gedrag aan te laten sluiten op wat anderen verwachten of accepteren. Als veel mensen geloven dat vrijdag de 13e een ongeluksdag is, kan dit leiden tot sociale verantwoording waardoor mensen zich aan deze overtuiging committen.

Maar hoe kunnen we er een positieve draai aan geven.
Dat kan op verschillende manieren.

Ten eerste wees je bewust van bovenstaande biases en probeer je er niet te veel door te laten leiden. Tart ze zou ik zeggen en kijk eens wat er gebeurd. Ikzelf ga vandaag lekker eten bij een vriendinnetje en overdag nog gezellig een bakkie doen met een zakelijke relatie.

Als we specifiek naar boven staande biases kijk, realiseer je dan dat je niet altijd controle hebt over de gebeurtenissen. En dat sommige dingen simpelweg toeval zijn (de illusie van controle). Concentreer je op de positieve gebeurtenissen die zich op vrijdag de 13e hebben afgespeeld. Vorm je eigen mening en laat je niet (te veel) leiden door wat anderen vinden en neem je eigen beslissingen. Maak er een positieve dag van, ga iets leuks te doen of iets waar je naar uitkijkt. En ga vooral niet generaliseren.Vrijdag de 13e is slechts één dag.  

Naast de top drie die hierboven genoemd is zijn de volgende biases ook relevant voor het negatieve gevoel op vrijdag de 13^e. 

• Confirmatie bias: We gaan alleen van die informatie uit die onze bestaande overtuigingen bevestigt. Dus als jij ervan overtuigd bent dat vrijdag de 13^e een ongeluksdag is, een dag dat je in bed moet blijven. Dan zie je alleen maar die informatie die dat bevestigt, de informatie die dat niet bevestigd zie je en hoor je niet.  
• Availability heuristic :  Hierbij overschatten we de kans dat een negatieve gebeurtenis op vrijdag de 13^ezal plaatsvinden. Afhankelijk van hoe snel of gemakkelijk voorbeelden hiervan te vinden zijn. Als je je snel herinnert dat er in het verleden iets naars is gebeurd op vrijdag de 13e, kan dit dus leiden tot een overschatting van de waarschijnlijkheid dat dit ook in de toekomst gebeurt.
• Representativeness heuristic: Hierbij is het ongeluksgetal 13 en de kans dat 13 op een vrijdag valt een onlogische combinatie waar een resultaat van ongeluk aan gekoppeld is. Ongeluk overkomt je en er is niemand die een agenda bijhoudt van, oh wat mooi het is vrijdag de 13^e laten we ff lekker deze computer crashen of de bus niet laten rijden. Voel je de onwerkelijkheid van deze gedachte?
• Negativity bias: We hechten meer waarde aan negatieve informatie dan aan positieve informatie. Dit kan leiden tot het geven van meer aandacht aan negatieve gebeurtenissen die zich voordoen op vrijdag de 13e, en zo de overtuiging versterken dat het een ongeluksdag is. 

Waarom zijn er überhaupt cognitieve biases vraag je je waarschijnlijk af.

Dagelijks worden we blootgesteld aan zo'n 34.000 tot 50.000 informatieprikkels, afhankelijk van de situatie natuurlijk. Via televisie, radio, internet, sociale media, billboards, gesprekken met anderen, enzovoort. Dat zijn de externe prikkels. Vanuit onszelf krijgen we ook de nodige prikkels op een dag mee, zoals onze eigen gedachten, emoties en gevoelens. Dit moeten we allemaal verwerken. Het zijn er gewoonweg te veel. Daarom heeft ons brein biases ontwikkeld. Trucjes om informatie snel te filteren, om 'onnodige' tijd en energie te sparen.

Als ondernemer, marketeer of communicatie professional is het belangrijk om je bewust te zijn van deze cognitieve biases. Deze beïnvloeden direct het gedrag van je klant of je personeel. Kijk eens of je ze voor je kunt laten werken. Kan je ze inzetten om jouw organisatie, product of dienst onder de aandacht te brengen? Help je doelgroep om het gewenste gedrag te doen. Of dit nu zuiniger met energie omgaan is, minder vlees eten, abonneren op je nieuwsbrief of je product afnemen. Ik ben benieuwd waar je op komt. 

Maar voor vandaag, vrijdag de 13^e, negeer je cognitieve biases en maak er een positieve dag van! Laat je niet meezuigen in de angst en onzekerheid die je om je heen hoort en ervaart. Geniet van de dag, het is bijna weekend!